Terugkerende blessures en chronische pijn bij sport en activiteiten

15 januari 2021. Ondanks dat er zoveel aanwijzingen waren dat verdrongen emoties achter mijn pijn zouden zitten, leken er ook nog genoeg redenen te zijn om aan te nemen dat mijn pijn wel door lichamelijke overbelasting veroorzaakt werd. Zo had ik bijvoorbeeld vrijwel altijd pijn bij sporten of bij het tillen van zware spullen. Daarbij was de pijn ook begonnen na een val met voetbal op mijn negende. Dan móest de pijn toch wel daar vandaan komen? Artsen beweerden dat zenuwen waren verschoven tijdens die val. Dat was heel goed mogelijk, aangezien ik het jaar ervoor nog twee keer geopereerd was. Misschien was ik nog wel niet helemaal genezen op het moment van de val, dat kon toch? Hoe kon mijn pijn niét door lichamelijk letsel veroorzaakt zijn?!
Bij de start van de behandeling geloofde ik dus nog steeds dat mijn chronische pijn (deels) door lichamelijk letsel veroorzaakt werd. En hier bleek ik niet de enige in te zijn. Sterker nog, vrijwel alle patiënten met chronische pijn geloven dat hun pijn door lichamelijke belasting veroorzaakt is. Ze verklaren hun pijn als gevolg van lichamelijke schade of een blessure. ‘Ik heb een rare beweging gemaakt een jaar geleden, toen is mijn pijn begonnen.’ ‘Ik ben een paar jaar geleden gevallen, toen heb ik mijn rug bezeerd’.
Het idee dat pijn door lichamelijke schade veroorzaakt wordt, lijkt ook aannemelijk als de pijn telkens terugkomt bij een lichamelijke activiteit. Veel mensen ervaren pijn bij een bepaalde bezigheid, maar dat dit nog steeds niet door de belasting zelf hoeft te komen. De belasting kan je onbewust herinneren aan een situatie in het verleden, waarin je last had van een bepaalde emotie. Mogelijk gold dat ook voor mij en herinnerde sport me aan het feit dat ik beperkt werd in datgene wat ik graag wilde. Het was namelijk opvallend dat de pijn niet enkel beperkt bleef in mijn rechterlies, waar het ten tijde van de val was begonnen. Ik had pijn in beide liezen. En daarbij waren mijn klachten ook de ene keer heviger dan de andere keer. Lichamelijke belasting speelde hier niet altijd bij een rol. In de ene week kon ik een wedstrijd voetballen en een beetje pijn hebben en de volgende week kon ik na 10 minuten al platliggen. Ja, er leek een verband te zijn tussen lichamelijke activiteit en klachten, want ik had bijna altijd pijn bij sport. Maar er was geen sprake van een constant verband, waarbij meer lichamelijke belasting altijd zorgde voor meer pijn.
Dat er toch een verband leek te zijn tussen klachten en lichamelijke belasting, kan komen door conditionering. Conditionering is het proces waarbij een lichamelijke reactie onbewust wordt gekoppeld aan een prikkel in de omgeving. Het proces is bekend door het hondenexperiment van de fysioloog Pavlov. Elke keer als een hond eten krijgt, gaat een hond kwijlen. In het experiment werd telkens voordat een hond eten kreeg, met een bel gerinkeld. Na verloop van tijd ging de hond niet enkel kwijlen bij het krijgen van eten, maar al bij het horen rinkelen van de bel, zelfs als de hond daarna geen eten kreeg. In dit experiment werd een automatische lichamelijke reactie: het kwijlen, dus onbewust gekoppeld aan een prikkel in de omgeving: het horen van de bel. Dit proces treedt ook op bij mensen met chronische pijn. Mensen met chronische pijn zijn zo gewend om pijn te ervaren bij fysieke activiteiten, dat enkel het zien of van de activiteit al pijn kan veroorzaken. Ik heb bijvoorbeeld zo vaak pijn gekregen bij voetbal, dat het enkel zijn op een voetbalveld al pijn kan oproepen.
Hoe meer ik las over hoe pijn gekoppeld kon worden aan dagelijkse activiteiten, hoe zekerder ik wist dat ik de gok moest wagen. Tuurlijk, twijfels waren er alsnog. Maar geen andere behandeling had in al die jaren zo bij mijn klachten aangesloten. Dus besloot ik nog een keer alles op alles te zetten en voor deze behandeling te gaan. Een behandeling die voor het eerst me niet ‘met de pijn leerde leven’, maar een behandeling die me zou helpen om te ‘herstellen van pijn’. Wauw, geen therapeut had me dat in de laatste jaren nog durven vertellen. ‘Jij gaat van jouw pijn afkomen.’ Met lood in mijn schoenen liep ik voor mijn eerste afspraak naar binnen, maar met een overweldigend emotioneel en dankbaar gevoel stapte ik de deur weer uit: eindelijk iemand die mij echt begrijpt, eindelijk reële hoop op een pijnvrije toekomst. Dit is het begin van het einde van mijn zoektocht!